Lezen, Snellezen en meer…
Oefeningen voor Effectief Lezen
Lezen is het overbrengen van geschreven informatie naar de hersenen.
Snellezen richt zich op het sneller overbrengen van de informatie naar onze hersenen.
In deze breinprikkelblog ga ik je meenemen door verschillende onderdelen, waardoor je effectiever kunt lezen.
Let wel op. Het is een zeer lange blog, waarbij ik door oefeningen heen ga, maar ook wat achtergrond meegeef.
Dus zet je filter goed aan op wat je op dit moment nodig hebt en lees dit in delen.
Wat wil ik je meegeven in deze blog
In deze blog neem ik je mee in effectiever lezen, door uitleg te geven wanneer je makkelijke versus moeilijke informatie tot je neemt.
Daarnaast wil ik je helpen om stappen te maken om effectiever te lezen, zonder dat je de cursus snellezen hebt gevolgd.
Mocht je deze willen volgen, kun je deze hieronder bestellen:
Over (Effectief) lezen
Wanneer we iets lezen. Zeker als het om lesmateriaal gaat, officiële stukken, dan is de kans groot dat je er “iets” mee wilt doen.
Effectief Lezen bestaat uit 3 onderdelen:
1. Het lezen zelf. Overbrengen van de informatie
2. Analyseren. Nadenken, begrijpen en inzicht krijgen in wat je gelezen hebt. Het liefst zo volledig mogelijk.
3. Onthouden van wat je gelezen hebt.
Gewone manier van lezen
Bij de gewone manier van lezen doe je dit. Dit werkt voor eenvoudige leesboeken, omdat je makkelijk beelden erbij kunt maken (zie Breinprikkel over beter onthouden), maar zodra het leesmateriaal moeilijker gaat worden. Denk aan bijvoorbeeld studieboeken, raadsstukken, vakliteratuur of dossiers.
Van Snellezen naar geheugenvriendelijk lezen
Bij snellezen optimaliseren we de drie stappen.
Je leest daarbij alle woorden en tekens, oftewel alles!
Snellezen gaat in het begin ten koste van analyse en onthouden, omdat je minder vaak stopt om over de tekst na te denken.
Maar door snellezen of sneller leren lezen krijg je:
- Meer Focus. Je bent daadwerkelijk met de tekst bezig en in het moment. Je brein heeft namelijk niet de tijd om je af te leiden.
- Hogere denksnelheid. Doordat je meer informatie gaat leren verwerken, gaat je snelheid van je denken ook omhoog. Dit kost in het begin wat tijd, maar door de oefeningen die je in dit artikel mee gaat krijgen, zul je onderdelen krijgen in wat wij bij De Hoofdzaken: Geheugenvriendelijk lezen noemen
Hoe ik je mee ga nemen in Geheugenvriendelijk lezen
De rest van dit uitgebreide artikel zal verschillende inzichten geven over hoe je brein, ogen werken en allerlei technieken om sneller te lezen.
Hierbij kan het zijn, dat je denkt van: “Dat is veel en wat schrijft Cor uitgebreid over sommige onderdelen”.
Dan zeg ik: “Ja, dat klopt”. Dit met het idee, dat effectief lezen en snel lezen een vaardigheid is, waarbij je wel moet uitleggen hoe je goede stappen zet in de juiste richting en waarom je bepaalde oefeningen doet.
Formule voor Geheugenvriendelijk lezen
Geheugenvriendelijk lezen = snellezen + Breinkennis + Ogen + motorische vaardigheden.
Misschien dat de formule je nu niets gaat vertellen, maar we gaan er komen. Het gaat namelijk om stukken bewustwording, waarin dit allemaal samen gaat komen.
Ben je er klaar voor?
Dan gaan we beginnen met stap 1: Je huidige leessnelheid vaststellen
Stap 1: Stel je huidige leessnelheid vast
Pak een boek. Stel je timer in op je telefoon voor 1 minuut. En dan ga je lezen zoals je “normaal” leest.
Wanneer de timer afgelopen is. Dan kun je de woorden tellen of regels, dan weet je ongeveer wat leessnelheid per minuut is.
Schrijf het op voor jezelf. Zodat je kunt kijken, nadat je de oefeningen gedaan hebt of er een verschil/verbetering is.
Zijn het veel of weinig woorden wat je gelezen hebt?
In beide gevallen heb ik er geen oordeel over. We gaan vanaf hier verder kijken of je stappen hebt gemaakt
Stap 2: Geleidend lezen / aanwijzend lezen
Pak een pen, liniaal of gebruik je vinger. En begin te lezen terwijl je de geleider volgt.
Je zet de geleider onder de zin wat je wilt lezen. En gaat daarmee aan de slag.
Het kan zomaar zijn dat je ogen sneller bewegen dan je geleider of andersom. Dit is iets wat je “gelukkig” kunt trainen.
Doe dit minimaal 3-4 minuten en speel met de snelheid van je geleider.
Doel is dat je je ogen leert focussen op de woordgroepen rondom de geleider. Waardoor je je snelheid kan verhogen, maar ook meer woorden tegelijkertijd gaat leren verwerken.
Even tussendoor: Mijn strategieën om effectiever te lezen
Voordat we verder gaan met de technieken om effectiever te lezen, wil ik een aantal strategieën met je delen, zodat je zelfs zonder een cursus snellezen / geheugenvriendelijk lezen effectiever bent.
- Vraag jezelf af wat je wilt halen uit de tekst. Doordat je dit zet je het zogenaamde Reticulair Activatiesysteem in (R.A.S.). Denk maar aan een auto die je heel leuk vind en dan zie je deze ineens overal rijden. Dat is puur, omdat je brein de informatie gaat filteren.
Soms hoor je mensen weleens zeggen, lees een boek vaker en je zult elke keer iets nieuws ontdekken. Dit heeft puur te maken met het feit, dat je een bewuste of onbewuste filter hebt staan. - Denk van groot naar klein voordat je begint met lezen. Wanneer je gaat beginnen met het lezen van een boek, artikel of iets anders, is het handig om te denken van groot naar klein. Wat bedoel ik hiermee?
Wanneer je bijvoorbeeld een boek pakt. Wat is het eerste wat je ziet? – De Kaft, omschrijving op de achterkant, hoe het boek eruitziet – Vallen er al wat zaken op?
Dan sla je het boek open en kijk je naar de inhoudsopgave en blader je door het boek heen en kijk je of er plaatjes, grafieken of gemarkeerde vakken zijn in het boek die je aandacht trekken.
Bestudeer dit en ga dan daarna door naar de hoofdstukken. Dan kijk je of er details opvallen, zoals paragraafindeling, vetgedrukte of schuingedrukte woorden. Lees daar omheen.
Wat dit doet is een “verwachting” scheppen van wat je uit het boek kan halen. Plus je gebruikt zowel je logische kant van je brein (staat alles goed op volgorde, is het logisch opgebouwd, et cetera) en je creatieve kant (beelden, gevoel, emoties) om te kijken of het boek aan je verwachtingen gaat voldoen.
Ons brein is namelijk in staat om stukken informatie aan elkaar te koppelen. Door deze voorbereiding gaat dit sneller, dan wanneer je vanaf het begin gaat lezen zonder dit toe te passen.
- Lees met een geleider. Ik begon dit verhaal met een stuk focus. Verder in dit artikel zal ik uitleggen hoe het werkt met je ogen. Door met een geleider (pen, vinger of liniaal) te lezen ga je met meer aandacht op de tekst concentreren en sluit je een deel van je afleidingen af. Kleine kinderen lezen van nature al zo, alleen dit wordt afgeleerd omdat ze anders geen woorden en woordgroepen leren. Daarna zou het weer aangeleerd moeten worden, alleen gebeurt dit niet altijd.
- Schakel alle afleidingen uit (indien mogelijk). Willen we snel kennis op kunnen halen hebben er de volledige aandacht bij nodig. Vaak is onze omgeving de grootste afleiding. Als je bijvoorbeeld werkt op een kantoortuin of als je thuis werkt met je gezin om je heen. Ook zijn er vele voorbeelden van gedachtes die opspringen als je aan het werk gaat met lezen. We lezen namelijk te langzaam en dan heeft onze brein de mogelijkheid om te ontsnappen met gedachtes. Tip: Zet een leeg blaadje naast je neer, waarin je al je gedachtes uitschrijft als die omhoog komen.
Zorg voor een omgeving waarin je kunt lezen met aandacht. Elk stukje afleiding zorgt ervoor dat je minstens 3x zoveel tijd kwijt bent. En je bent daarnaast ook minder kwalitatief en dus effectief bezig.
- Verwerken is nog belangrijker dan heel veel lezen. Ik hoor heel veel verhalen over hoeveel boeken, artikelen mensen kunnen lezen. Als ik ze dan vraag wat ze daadwerkelijk gelezen hebben of willen toepassen in hun leven, dan krijg ik vaak het antwoord: ik weet het niet, heb er niet over kunnen nadenken. Hoe ingewikkelder het materiaal is en hoe meer je moet toepassen in je werk, hoe belangrijker verwerkingstijd is. Hierdoor kun je de informatie snel een plek geven en effectief inzetten op het moment dat je het nodig hebt. Bijvoorbeeld, elk half uur dat je gelezen hebt even wat aantekeningen en notities maken 5 minuten, voordat je weer verder gaat.
Stap 3: Versnellen met metronoom
Om de verwerking van je brein te verhogen gebruiken we een techniek bij het lezen. Namelijk via een metronoom versnellen.
Dit is in de live trainingen een van de moeilijkste onderdelen, want de bedoeling is, dat je Stap 2 gaat toepassen met een flinke dosis versnelling.
Hierdoor kan het zomaar gebeuren, dat je de tekst niet meer begrijpt of geen enkel woord meer tot je krijgt. Dat is ook precies de bedoeling van deze oefening.
Vergelijk deze oefening, met dat je ergens mag rijden, waar het veel sneller kan dan in Nederland. Bijvoorbeeld Duitsland. Daar rijd je met 130 KM, 150 KM of harder per uur. Wanneer je dan weer langzaam moet rijden in Nederland, bijvoorbeeld 80 KM per uur, dan merk je dat alles langzamer lijkt te gaan en je nog meer van je omgeving kan zien.
Je hersenen hebben letterlijk sneller informatie opgenomen. Door de techniek in lezen toe te passen, ga je wanneer je “normaal” leest, automatisch al sneller informatie verwerken.
Je hebt apps of websites zoals Metronome Online die je kunnen helpen met het instellen van een Metronoom. Stel je metronoom in op 50 tikken.
Bij elke tik lees je 1 zin. Daarna versnel je de metronoom tot een snelheid van 100 slagen. Je zult merken, dat je de tekst niet meer zult herkennen. Dan doe je het goed.
Stap 4: Lezen zonder metronoom
Dit is even het deel waarbij je zonder “getik” van je metronoom gaat lezen.
Merk even voor jezelf op hoe dat voelt, hoe je geconcentreerd bent en of je al het gevoel hebt, dat je meer woorden gaat begrijpen.
Het kan zomaar zijn, dat je sneller gaat lezen, zonder dat je inhoud aan elkaar gaat koppelen. In het begin is zo, dat alles in een hogere versnelling moet “wennen”.
Let in ieder geval op de volgende punten:
- Heb je meer focus en dus aandacht voor de tekst
- Pas je de geleidende techniek toe
- Merk je op, dat je meer woorden en woordgroepen tegelijkertijd aan het lezen bent?
Als het antwoord op alle 3 “Ja” is, dan boek je vooruitgang
Stap 5: Eindtest leessnelheid
Je wilt natuurlijk wel weten of je progressie boekt met deze oefeningen. Dus handig is om weer je boek erbij te pakken, de timer op 1 minuut te zetten en dan gewoon lezen. Handigst wel met de technieken die ik hierboven heb uitgelegd. Zoals geleidend lezen en dergelijke.
Kijk na 1 minuut wat je leessnelheid is en vergelijk het met wat je beginsnelheid is.
Uiteindelijk gaat het niet om hoeveel sneller je leest, maar om hoeveel meer informatie je daadwerkelijk kunt verwerken.
Door de verschillende elementen toe te passen, zoals geheugenoefeningen ga je dit effectiever met elkaar kunnen combineren.
Samengevat de 5 stappen
1. Begintest van je leessnelheid (1 minuut)
2. Geleidend lezen met een pen, vinger of liniaal (3-4 minuten)
3. Versnellen met behulp van een metronoom (3-4 minuten)
4. Normaal lezen zonder metronoom (3-4 minuten)
5. Eindtest van je leessnelheid (1 minuut)
Mocht je snel willen groeien in het sneller willen lezen, gebruik deze stappen om het ook daadwerkelijk toe te passen.
Mijn advies: Doe dit voor 2 weken en merk het verschil op in je concentratie, verwerking van informatie en effectiviteit
______________________________________________________________________________________________________________________
Via de online cursus snellezen gaan we nog veel uitgebreider in op alle onderdelen.
Mocht je deze willen bestellen, dan kan dat hier:
Online cursus snellezen voor studenten
______________________________________________________________________________________________________________________
Extra kennis om sneller en geheugenvriendelijk te lezen
Als je graag meer wilt weten over lezen en effectiever lezen, dan is het handig om wat achtergrondinformatie hierover te hebben.
Dit deel ik graag met je hieronder. Zodat alle losse stappen samenkomen
Dingen die je moet weten over je brein
Je brein kun je opdelen in 3 onderdelen. Het zit natuurlijk veel complexer in elkaar.
Maar het helpt in ieder geval de gedachtes te vereenvoudigen. In de cursus gaan we er dieper op in.
1. Je prehistorische reptielenbrein. Dit deel is in onze evolutie heel oud. Het zorgt ervoor, dat je “overleeft”. Vechten, vluchten en bevriezen zit in dit onderdeel.
Veel automatische processen in je lichaam worden vanuit dit deel van het brein aangestuurd.
2. Je limbische brein. Hier worden veel processen behandeld, waaronder je geheugen, hoe je iets onthoud. Dit deel van het brein heeft geen “logica”: Dit deel is namelijk in het hier en nu, slaat kennis op, op basis van emoties, locatie en wil vooral alles wat “pijn” doet vermijden. De vorige eigenaar van de Hoofdzaken omschreef dit ook wel als het “labrador”-brein.
3. Je Neocortex. Dit is wat ons menselijk maakt. Hier doen wij de moeilijke taken, denken, informatie verwerken. Dit stukje werkt net als een smartphone. Hoe meer je het gebruik, hoe vermoeider het raakt. De reden waarom wij slaap nodig hebben is mede te danken aan dit deel van het brein. Door slaap, pauzes (zonder schermen) laad je dit deel van het brein op.
Dus voor het lezen, heb je energie nodig. Kijk ook hierin voor jezelf op welke momenten van de dag, jij het beste kunt lezen, kennis “kritisch” kan verwerken. Voor de meeste mensen is dit vroeg op de dag.
Je R.A.S. – filter voor je brein
Ons brein neemt zoveel informatie op. Maar we kunnen niet alles verwerken. Het Reticulair Activerend Systeem. Dit filter zorgt ervoor dat je kunt focussen, dat we niet alle informatie bestaande uit miljoenen prikkels bewust verwerken. Gecombineerd met je limbisch brein vergeet je brein letterlijk welke informatie er binnen is gekomen.
Hoe kun je de R.A.S. voor je laten werken?
Door hele gerichte vragen te stellen. Stel je voor je wilt een boek lezen of een specifiek doel bereiken. Stel jezelf de vraag hoe je dit gaat bereiken en welke focus je wilt aanbrengen. In mijn geval is het meer schrijven van stukken over o.a. het brein, maar ook bokscoaching, mindset wat ik doe met verschillende merken.
Een goede voorbeeldvraag: Hoe schrijf ik een goede blog over onderwerp “X” ? Mijn brein gaat alleen dan op zoek naar informatie en tips over het schrijven met betrekking tot het onderwerp.
Je ogen
Je ogen bestaan uit een geweldig systeem van kegeltjes, staafjes en systemen die ervoor zorgen dat licht omgezet wordt in beelden zoals we dat kunnen zien.
Wanneer licht je pupil bereikt, dan zorgt ervoor in samenwerking met de andere onderdelen van je oog, dat het licht omgezet gaat worden in signalen, die doorgaan naar het achterste deel van je brein.
Dit doet het in samenwerking met je brein. Waarbij het brein 98% van de informatie zelf interpreteert. Je brein vult dingen in/aan.
Wat bedoel ik hiermee? Als ik aan 10 verschillende mensen dezelfde presentatie geef met de slides, mijn bewegingen etc. Dan krijg ik 10 verschillende verhalen. Het brein koppelt namelijk je “bagage” aan wat er in het moment gebeurt. En dat is voor eenieder anders.
Waarom het moeilijk is voor ons om te gaan lezen, laat staan goed te lezen!
- Wanneer we iets lezen (zonder aanwijzer) dan verspringen onze ogen. Wat er daardoor gebeurd is dat we de tekst niet opnemen en vaak veel moeten overlezen. Dit kost gigantisch veel tijd en we zijn totaal niet effectief.
- Wanneer we veel licht in onze ogen krijgen, door bijvoorbeeld een beeldscherm, dan worden onze pupillen kleiner. Hierdoor komt er minder informatie aan. Het wordt vaak gezegd, zonder tools lees je op een beeldscherm tot 60% slechter. In de tijd van beter milieu wordt er ook steeds minder geprint, dus dat maakt het dubbel lastig.
- Onze ogen zien daarnaast het verschil tussen licht en donker niet. Hierdoor is het bijvoorbeeld lastiger om te lezen met hoog contrast of wanneer het donkerder is. Blijf goed zoeken en kijken wat werkt voor je.
- In de tijd met veel prikkels en schermen, verveelt ons brein heel gemakkelijk. Wanneer je iets “rustig” leest, dan is de kans groot dat je slaap krijgt of afgeleid raakt met andere gedachten. Dit komt puur omdat wij ons brein niet voldoende uitdagen met lezen zoals we dat altijd deden. Dus leer SNELLER lezen en dan gaat je brein harder aan het werk
______________________________________________________________________________________________________________________
Via de online cursus snellezen gaan we aan de slag met verschillende sterktes en zwaktes van je ogen en brein.
Wil je er meer over weten?:
Online cursus snellezen voor studenten
______________________________________________________________________________________________________________________
Lezen is een belangrijke vaardigheid
Na dit behoorlijk lang geschreven stuk, wil ik je vooral meegeven:
Lezen is belangrijk.
Bepaal voor jezelf wat voor doel je hebt met lezen en ga er dan mee aan de slag.
Ik heb de basistips gegeven waarmee je je leessnelheid en leesstrategie kan verbeteren. Natuurlijk is er veel meer te delen hierover.
Doe er je voordeel mee en ik hoop je gauw eens te zien in een live training.
Heb je vragen of opmerkingen over dit onderwerp, artikel of iets anders? Stuur gerust een bericht naar [email protected]